Nog voor gratis verzending (gratis verzending vanaf € 39) Gratis verzending!
Nog voor gratis verzending (gratis verzending vanaf € 39) Gratis verzending!

De eerste 1000 dagen

11 mei 2023
Misschien heb je al wel eens van de term "de eerste 1000 dagen" gehoord. Hiermee worden de eerste 1000 levensdagen van een kind bedoeld, geteld vanaf nog voor de conceptie tot aan de tweede verjaardag. De laatste jaren wordt door onderzoek steeds meer duidelijk hoeveel invloed deze dagen hebben op de ontwikkeling en zelfs het verdere leven van een kind. Het vormt de blauwdruk voor de toekomst. De eerste 1000 dagen zijn dus erg belangrijk! We vertellen je er meer over in deze blog.
Lees meer

In de eerste 1000 dagen van het leven van een mens, geteld vanaf de bevruchting tot de tweede verjaardag, wordt er een buitengewone groei doorgemaakt. In geen enkele andere periode gedurende het leven groeit een mens zo hard en worden er meer biologische mijlpalen behaald dan in deze eerste 1000 dagen. Daardoor zijn deze dagen cruciaal voor de rest van ons leven. Hoe beter deze basis is, hoe groter de kans op een gezond leven. Of het nu lichamelijk of psychisch is, als er iets niet vlekkeloos verloopt in de eerste levensfase, kan dit gevolgen hebben op het gehele verdere leven van een mens.

Een kansrijke start

Wanneer we het hebben over de eerste 1000 dagen van een kindje, gaat het niet alleen over de gezondheid op langere termijn. Het gaat ook over het krijgen van een kansrijke start. Tijdens de zwangerschap, worden alle organen aangemaakt. Wanneer dit niet optimaal gebeurt, door bijvoorbeeld een vroeggeboorte, laag geboortegewicht of wanneer de moeder rookte of dronk tijdens de zwangerschap, of veel stress ervoer, is dit niet meer later nog op te lossen. Een voorbeeld: na de geboorte kan een mens vrijwel geen nieuwe hartspiercellen meer aanmaken. Je moet het dus doen met wat er tijdens de zwangerschap is aangelegd. Ook de longen hebben baat bij het voltooien van de 40 weken van een zwangerschap, omdat deze tot aan de geboorte blijven rijpen. Het roken van de moeder of een vroeggeboorte hebben invloed op het functioneren van de longen gedurende het hele leven. Hetzelfde geldt voor het aanleggen van de hersenen. Wanneer de hersenen niet voldoende hebben kunnen ontwikkelen tijdens de zwangerschap, heeft dit bijvoorbeeld direct effect op de schoolprestaties van een kind en daarmee ook het verdere werkleven. Hier ondervindt iemand dan dus de rest van zijn of haar leven de gevolgen van. Dat klinkt heftig – en dat is het eigenlijk ook – maar het biedt ook een mooie kans om erbij stil te staan wat je allemaal kunt doen om het wel zo optimaal mogelijk te laten verlopen.

De eerste 1000 dagen

Dus, hoe doe je dat dan? Eigenlijk start de teller al voor de conceptie, wat betekent dat zowel de leefstijl van de vader als van de moeder invloed hebben. Hoe gezond beide ouders leven, beïnvloedt namelijk de kwaliteit van de spermacel en het eitje die uiteindelijk het kindje zullen vormen. Hierbij kan je dus denken aan mentale en fysieke gezondheid, maar ook een goede, veilige basis en het hebben van een sterke relatie van de ouders. Naast de dingen die je kan doen om de zwangerschap zo goed mogelijk te laten verlopen, stopt dat natuurlijk niet na de geboorte van je kindje. In de baby- en peutertijd van je kind worden er iedere dag miljoenen (!) verbindingen aangelegd in de hersenen. Naast hoe de hersenen tijdens de zwangerschap aangelegd worden, vormen deze verbindingen een belangrijke basis voor alles wat je kind later kan leren en ontwikkelen. Als ouders kunnen we daar elke dag weer een positieve bijdrage aan leveren. Dit gebeurt al met dingen waar je waarschijnlijk niet eens echt bij stilstaat, zoals je kind knuffelen, troosten en aandacht geven. Alle kleine dingen in de dagelijkse verzorging en omgang met je kind hebben een enorm effect. Dus hoe zwaar het ook is, ga er ’s nachts toch nog maar eens uit om je baby of peuter te troosten als deze huilt, lees nog maar eens voor de honderdste keer hetzelfde boekje voor en ga nog maar eens hetzelfde spelletje doen met je kind. Je doet het echt met een belangrijk doel. Want wanneer ouders adequaat reageren op de signalen van hun baby en begrijpen wat hij nodig heeft, wat je vaak instinctief al doet en weet, dan hecht je kind zich veilig. En een veilige hechting heeft je kindje de rest van zijn of haar leven profijt van. Dit zijn specifieke dingen waarmee je positief kan bijdragen aan de ontwikkeling van je kindje:

  • Knuffelen
  • Je liefde uitspreken
  • Troosten (jonge kinderen kunnen zichzelf nog niet troosten, ze hebben hiervoor iemand nodig die hun emoties reguleert. Zo leren ze met heftige emoties omgaan)
  • Aandacht geven (zonder afleiding van een telefoon of tv!)
  • Zien wat nodig is
  • Emoties benoemen en ruimte maken voor alle verschillende emoties
  • Vertrouwen in jezelf (je doet het goed!)
  • Goed zorgen voor jezelf

En de ouders dan?

Want ja, als ouders speel je dus een zeer belangrijke rol in het verloop van het leven van je kind, vanaf het allereerste begin. Nog meer dan je aanvankelijk misschien beseft had. “Alsof ouders nog niet genoeg druk ervaren”, zal je misschien denken. Het is ook niet niks wat de huidige vorm van de maatschappij van jonge ouders vraagt: werken, carrière maken, het financieel op orde hebben, een huishouden runnen, een gezonde leefstijl onderhouden, sporten, een bruisend sociaal leven hebben, en dan dus eigenlijk ook nog kinderen krijgen en die er “maar even bij” doen. Houd al die ballen maar eens in de lucht! Om dat optimaal te kunnen doen, moet je goed voor jezelf blijven zorgen. Uit onderzoek blijkt dat 96% van de ouders het ouderschap in de eerste 1000 dagen trots maakt, maar tegelijkertijd geeft maar liefst 91% van de ouders aan het ouderschap pittig te vinden. 72% voor de ouders voelt zich gesloopt aan het einde van de dag. Je bent dus zeker niet alleen!

Hoe kan ik helpen?

Daarom is het belangrijk dat ouders goed worden bijgestaan in deze periode. Er starten meer en meer initiatieven en campagnes om ouders te helpen in de zogenaamde “tropenjaren”. Want juist in die eerste 1000 dagen is het van groot belang dat ouders zich gezien, gesteund en geholpen voelen. De verlenging van het betaalde vaderschapsverlof en deels doorbetaalde ouderschapsverlof en campagnes zoals Gezonde Generatie zijn daarvan voorbeelden. Maar er zijn nog meer dingen die we gezamenlijk kunnen doen om elkaar als ouders bij te staan. Het zit hem vaak in kleine dingen, zoals:

  • Een warme maaltijd langsbrengen of alvast vooruit koken voor de nieuwe ouders

  • Een (nuttig) cadeautje voor de nieuwe mama of papa

  • De oudere kinderen even mee het huis uit nemen

  • De hond uitlaten

  • Doe een keertje boodschappen

  • Stuur een kaartje om te laten weten dat je aan diegene denkt

  • Geef een complimentje, want hoe fijn is het om te horen dat je het goed doet?

  • Vraag hoe het gaat en luister als iemand even z’n ei kwijt wilt

  • Als ernaar wordt gevraagd kan je advies geven, maar vaak is luisteren al genoeg

Zo laat je voelen dat iemand er niet alleen voor staat. Uit onderzoek blijkt dat 67% van de ouders zich snel tot last voelt en daardoor niet om hulp vragen. Wil je iemand graag helpen? Bied dus zelf je hulp aan. Hierbij helpt het om dit te doen met een concreet voorstel, bijvoorbeeld “Zal ik morgen een warme maaltijd komen langsbrengen zodat je niet hoeft te koken?”.

Heb je zelf niet een groot sociaal vangnet om je te helpen? Kijk dan eens op onderstaande sites of je daar wat laagdrempelige hulp kan vinden:

Je hoeft het niet alleen te doen

Uit onderzoek blijkt dat 50% van de ouders zich onzeker voelen in het ouderschap en het graag anders zouden willen doen. Goed nieuws als dit ook voor jou geldt: het hele “alle ouders doen maar wat” hoeft niet meer op te gaan tegenwoordig. Er zijn talloze mensen die ervoor geleerd hebben en daaruit volgen eveneens talloze boeken, websites, hulplijnen, cursussen, webinars, workshops en zelfs social media accounts waar deze kennis wordt gedeeld. Je hoeft vandaag de dag echt niet meer “maar wat te doen”. Je hoeft het dus echt niet alleen te doen, ook niet qua kennis over opvoeden, het eerste vaste voedsel en driftbuien, om maar wat voorbeelden te noemen. Hulp is dichterbij dan je denkt, en in veel gevallen zelfs kosteloos.

Heb je dit hele verhaal nu gelezen en grijpt het je bij de keel over hoe heftig dit allemaal klinkt? Vind je het een overweldigend idee dat je zo veel invloed hebt op de ontwikkeling van je (toekomstige) kind? Vraag jezelf dan af: doe je de meeste dingen niet al? Waarschijnlijk wel. Intuïtief weten ouders vaak heel goed wat hun kind nodig heeft. Maar het belang ervan en dus weten waarom je het doet, kan wel een fijne bevestiging zijn dat je, ondanks dat het soms zwaar kan zijn, echt een investering doet in de toekomst van je kindje.

Natuurlijk kunnen er tijdens je zwangerschap situaties voorkomen waar je zelf geen invloed op hebt, maar waar je wel veel stress van ervaart, bijvoorbeeld een sterftegeval in de familie of een brand in huis. Hoewel dit wel invloed kan hebben op de ontwikkeling van je ongeboren baby, probeer je hier niet schuldig over te voelen. Kinderen zijn weerbaar en veerkrachtig genoeg om de hobbels op hun levenspad te overwinnen. Sommige dingen gebeuren buiten onze invloed. Maar je weet nu in ieder geval waar je wel zelf invloed op kunt uitoefenen. En vergeet niet: je doet het goed!